In de podcast serie Niet iedereen kan stenen gooien, neemt Arjan El Fassed je mee op zijn zoektocht naar de bewogen geschiedenis van zijn familie in Palestina. Aan de hand van verhalen van zijn Palestijnse familie wordt de geschiedenis op een persoonlijke manier verteld.
Afleveringen: #1 de aanslag | #2 de opstand | #3 de oorlog | #4 de catastrofe | #5 de tunnel | #6 de invasie
Deze podcast eenvoudig delen kan via deze link of direct in je favoriete podcast app.
Shownotes #6 - de invasie
In deze zesde aflevering gaan we terug naar 1982. Oom Khaled woont en werkt als arts in West Beiroet. Te midden van de oorverdovende knallen en sirenes zoekt mijn oom Khaled met zijn buurtgenoten naar dekking in de Libanese hoofdstad Beirut. Dit bombardement was het begin van de Israelische invasie in Libanon.
Tien weken lang wordt Beirut gebombardeerd en belegerd. Khaled probeert te overleven en zoveel mogelijk mensenlevens te redden terwijl de stad wordt afgesneden van electriciteit, water en voedsel.
Audio bronnen en citaten: NOS Jaaroverzichten, Achter het Nieuws (VARA), Brandpunt (KRO), Televizier Magazine (AVRO), NBC, ABC, ITN, UN Audiovisual Library, C-SPAN
Artikelen: Permission to narrate, Edward Said, London Review of Books, 16 February 1984
Documenten: White Phosphorus Used in Gaza, Lebanon, HRW October 2023; Report of the International Commission to enquire into reported violations of International Law by Israel during its invasion of the Lebanon (PDF); Timeline Israeli invasion (IPS); Sabra and Shatila Massacre: Evidence from the Kahan Papers (2021); Archive Documents: The Kahan Commission and the 1982 Sabra-Shatila Massacre
Documentaires en films: Waltz with Bashir; Gaza Hospital; How Beirut's Commodore Hotel became a safe haven for the world's media (2018)
Deze podcast eenvoudig delen kan via deze link of direct in je favoriete podcast app.
Script #6 - de invasie
Het is de eerste week van juni 1982. Te midden van de oorverdovende knallen en sirenes zoekt mijn oom Khaled met zijn buurtgenoten naar dekking in de Libanese hoofdstad Beirut. Dit bombardement was het begin van de Israelische invasie in Libanon.
Tien weken lang wordt Beirut gebombardeerd en belegerd. Khaled probeert te overleven en zoveel mogelijk mensenlevens te redden terwijl de stad wordt afgesneden van electriciteit, water en voedsel.
Demonstratie
Het is juni 1982. Ik loop met m’n vader door de straten van Amsterdam. We protesteren tegen de Israëlische invasie in Libanon. Een bloedige oorlog is het gevolg met als dieptepunt de slachtpartijen in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila. Elke keer als we een fotograaf zien, kijken we naar de grond. Mijn vader is bang dat als we herkend worden, we niet meer op familiebezoek kunnen.
Khaled is de jongste broer van mijn vader. Nadat mijn opa in 1968 was gedood door een luchtaanval van het Israelische leger op de plaats Salt in Jordanie, kreeg Khaled als jongste de gelegenheid om in Roemenië geneeskunde te studeren. Mijn vader en zijn oudere broer werkten toen al in Nederland.
Na zijn studie vertrok Khaled via Syrië naar Libanon. Daar werkt hij als arts en ontmoette hij zijn Libanese vrouw Amira.
Toen Israelische gevechtsvliegtuigen in juni 1982 Palestijnse locaties in de buurt van het vliegveld bombardeerden woonde en werkte hij in de Libanese hoofdstad Beiroet. Te midden van de oorverdovende knallen en sirenes die daarop volgden, zochten zij en hun buurtgenoten naar dekking.
Staakt-het-vuren
In de periode voor de Israelische invasie in juni waren er over en weer beschietingen maar voorafgaand aan de Israelische invasie in 1982 was een staakt-het-vuren tot stand gebracht dat bijna een jaar had standgehouden.
De spanningen waren al hoog in die tijd omdat Israël in december 1981 besloot de Golan Hoogvlakte te annexeren – een gebied dat het sinds 1967 militair had bezet.
De toenmalige minister van Defensie en latere premier van Israel, Ariel Sharon, was al bezig met een invasieplan. Het enige wat nog nodig was voor Israël was een aanleiding. Die kwam met de moordpoging op de Israelische ambassadeur in London. Hoewel deze aanslag was gepleegd door een rivaliserende anti-PLO groep in opdracht van de Iraakse geheime dienst, gaf Israel de PLO de schuld.
Aanvankelijk wilde Israel, Libanon 40 kilometer binnen dringen maar de troepen van Ariel Sharon drongen twee keer zo ver door, veroverden een derde van Libanon en omsingelde de hoofdstad.
Lange colonnes van tanks stormden over de grens, langs VN vredeshandhavers in een bufferzone langs de grens.
Uiteindelijk trokken ongeveer 76.000 Israëlische troepen en meer dan 1.000 Israëlische tanks Libanon binnen. Gevechtsvliegtuigen bombardeerden zoveel mogelijk Palestijnse doelen, vooral de vluchtelingenkampen vlakbij de luchthaven van Beiroet. Al in de eerste week waren 500 gebouwen volledig verwoest. De blokkade van West-Beiroet was begonnen.
Het Israëlische leger omsingelde snel West-Beiroet, de locatie van het hoofdkwartier van de PLO, en belegerden dat deel van de stad gedurende de zomer, waarbij het werd onderworpen aan zware en soms aanhoudende bombardementen vanaf land, lucht en zee.
Ze ondernamen verschillende pogingen om West-Beiroet binnen te komen, maar slaagden er alleen in open gebieden ten zuiden van de stad te veroveren. Premier Begin beloofde de Amerikaanse president dat de invasie alleen gericht was om Palestijnen vijfentwintig kilometer terug te dringen. Hij beriep zich op zelfverdediging.
Beiroet werd belegerd.
Fosfor
Khaled verbleef met ongeveer een half miljoen inwoners in het westen van de hoofdstad. De meesten opeengepakt in flats, een dichtbevolkt gebied van ongeveer 15 vierkante kilometer.
Hij vertelde me ooit dat het Israelische leger duizenden pamfletten lieten vallen. De ene dag waren ze wit - de andere dag blauw of een andere kleur. Inwoners werden opgeroepen te vertrekken en gewaarschuwd om geen PLO strijders te beschermen.
Het Israëlische leger sloot elektriciteit en water af en blokkeerde de toevoer van voedsel en brandstof. Khaled vertelde hoe ziekenhuizen in de omgeving kampten met ernstige tekorten aan medicijnen. Ze zaten vaak zonder water, elektriciteit of telefoonverbindingen. De voedselvoorraden raakten op. Babyvoeding, melk en basis medicijnen kwamen maar niet binnen.
Khaled sprak uitgebreid over zijn ervaringen in het ziekenhuis. Hij herinnerde zich hoe hele families onder het puin werden gehaald en naar het ziekenhuis werden gebracht en dat hun lichamen nog steeds aan het smeulen waren.
Ze zagen een toenemend aantal slachtoffers met brandwonden door Israelische fosforgranaten die deel uitmaakten van het intense bombardement. Die wonden zijn opvallend. Omdat fosfor aan de huid blijft plakken en urenlang kan branden zijn die wonden moeilijk te behandelen. Het kan niet met water worden gedoofd, de wond gaat dan nog meer branden.
Khaled herinnert zich dat slachtoffers vaak in het ziekenhuis aankwamen terwijl er nog steeds rook uit het lichaam komt als gevolg van inwendige brandwonden. Zo werd er een vrouw binnengebracht waarbij de rook van de brandende fosfor bij elke pijnlijke ademhaling uit zijn neus en mond kwam. Ze moesten toen de granaatscherven uit haar snijden voordat ze de verbranding konden stoppen door het verschroeide weefsel weg te snijden.
Het gebruik van fosforgranaten door het Israelische leger is bekend en mensenrechtenorganisaties zeggen dat Israël deze munitie tot op de dag van vandaag gebruikt tegen burgers. Door gebrek aan expertise moesten artsen zich baseren op informatie van Amerikaanse militaire artsen in Vietnam en een handboek over oorlogschirurgie van de NAVO. De geur van fosfor is onmiskenbaar.
Beiroet
Beschietingen met artillerie maakten het leven in Beiroet ondraaglijk. Het aantal burgerslachtoffers was enorm. Niets was veilig. VN-gebouwen, ambassades, ziekenhuizen of klinieken, het Rode Kruis of gebouwen waar journalisten verbleven.
Israël schreef het hoge aantal burgerslachtoffers in de Libanonoorlog van 1982 vaak toe aan het gebruik van menselijke schilden door de PLO maar het viel verslaggevers juist op hoeveel PLO faciliteiten nog in tact waren. De bombardementen werden steeds willekeuriger waarbij duizenden burgers om het leven zijn gekomen.
Het duurde een maand voordat de Amerikaanse president Reagan erbij Israel op aandrong om de blokkade van West-Beiroet op te heffen en de water en elektriciteitsvoorziening te herstellen. Pas een maand later zei de Amerikaanse president pas dat het bloedvergieten moest stoppen. Reagan had volgens verslaggevers gezegd dat als de reactie op sluipschuttervuur van de PLO een Israelisch bombardement van 14 uur is, dit de betekenis van een defensie actie te ver oprekt.
Wat erna volgde was een meedogenloze aanval van bombardementen en beschietingen. Volgens Khaled bleven de puinhopen door het gebrek aan water en stroom branden. Hele appartementengebouwen werden met de grond gelijk gemaakt. Er waren bombardementen vanuit de lucht en artilleriebeschietingen.
Tien weken duurde het beleg van Beiroet met tienduizenden Libanese en Palestijnse burgerslachtoffers. Een kwart jonger dan 15 jaar. Het Palestijnse vluchtelingenkamp Ain al Hilwe vlakbij Sidon het grootste Palestijnse vluchtelingenkamp in Libanon werd geheel verwoest.
De PLO was zwaar geraakt. Uiteindelijk kwamen Arafat en de belegerde PLO-leiding overeen om te evacueren. Yasser Arafat en driekwart van zijn strijders verlieten. Khaled weet nog hoe de PLO werd uitgezwaaid. Sommige strijders schoten in de lucht terwijl ze naar de haven gingen. Arafat vertrok zelf per schip en vestigde zich uiteindelijk in Tunis, waar de PLO haar nieuwe hoofdkwartier vestigde.
Er was nu een multinationale troepenmacht van Franse, Italiaanse en Amerikaanse troepen. Deze troepenmacht zou ook de veiligheid van Palestijnse vluchtelingen garanderen. Ze zou na de terugtrekking van de PLO op 1 september nog 30 dagen blijven - maar op 10 september gingen ze weer weg.
Een paar dagen later werd Bashir Gemayel vermoord. Later bleek dat Syrie achter de aanslag zat. Meteen daarna trok het Israelische leger West Beiroet binnen en omsingelden de wijk Sabra en het vluchtelingenkamp Shatila en verhinderde dat iemand het gebied kon verlaten. Israëlische troepen lieten vervolgens woedende falangisten, die de PLO de schuld gaf van de dood van Gemayel, Sabra en Shatila binnenkomen.
Getuigenissen van de massamoorden beschrijven gruwelijke daden van slachting, verminking, verkrachting en massagraven. Beelden van de nasleep werden wereldwijd op televisie uitgezonden en veroorzaakten wereldwijde verontwaardiging.
Twee volle dagen werden milities van falangisten binnengebracht terwijl het Israelische leger vluchtwegen bewaakten. Het moorden duurde 43 uur, van donderdag 16 september 18.00 uur tot zaterdagmiddag 18 september.
Sabra en Shatila
De actieve steun met de Israelische omsingeling van het gebied en het afvuren van lichtkogels waardoor de slachting ‘s nachts doorging werd ook bevestigd door getuigenissen in de bekende animatie film Waltz with Bashir van de Israelische Libanon veteraan Ari Folman. Toen de film in première ging eind 2008 begin 2009 bombardeerden Israelische gevechtsvliegtuigen de Gazastrook. Terwijl Waltz with Bashir in de prijzen viel, regende het Ironisch genoeg witte fosfor in de Gazastrook - werden Palestijnen gebombardeerd in de dichtbevolkte steden en vluchtelingenkampen.
Het bloedbad in Sabra en Shatila benadrukt de kwetsbaarheid van miljoenen Palestijnen. De VN veroordeelden het bloedbad en een Israëlische onderzoekscommissie stelde vast dat Ariel Sharon “persoonlijke verantwoordelijkheid” droeg het bloedbad.
Dertig jaar later werden de tot dan toe geheime passages van het rapport van de Kahan commissie vrijgegeven. Documenten uit de Israelische staatsarchieven toonden de weloverwogen en lang vaststaande besluiten van Ariel Sharon en anderen om de falangisten de Palestijnse vluchtelingenkampen in te sturen met als doel om de bevolking te vermoorden en te verdrijven.
Benjamin Netanyahu was in die tijd de tweede man op de Israelische ambassade in Washington. Uit dezelfde geopenbaarde archieven blijkt dat Israelische diplomaten de Amerikaanse regering had misleid en had doen laten geloven dat tweeduiend terroristen in de kampen waren achtergebleven. Dit terwijl de bloedbaden plaatsvonden.
Geen enkele dader of verantwoordelijke is ooit ter verantwoording geroepen en ondanks dat de Verenigde Naties, Israelische autoriteiten of strijdkrachten direct en indirect betrokken waren bij de bloedbaden werd Ariel Sharon in 2001 gekozen tot premier van Israël.
'Permission to Narrate'
Khaled woont met zijn vrouw en kinderen nog steeds in Libanon. Hij werkt voor de Palestijnse Rode Halve Maan en leidt een ziekenhuis in het oosten van Libanon.
Op 16 februari 1984 verscheen in de London Review of Books een essay onder de titel Permission to Narrate. Het essay was geschreven door de bekende Palestijnse intellectueel Edward Said. In het essay beschrijft hij de manier waarop de Israelische invasie in Libanon in Amerika en Europa werd beschreven en verdedigd.
Er was geen ruimte voor een Palestijns perspectief. Hij beschrijft dat ondanks dat talloze officiële rapporten en onderzoeken waarin is aangetoond hoe Palestijnen systematisch zijn onderdrukt, ontheemd, vermoord en ontmenselijkt - deze feiten spreken niet voor zichzelf.
Edward Said verwijst in zijn essay naar het onderzoek van de internationale commissie onder leiding van Nobelprijswinnaar en oud voorzitter van Amnesty International - Seán MacBride waarin werd gekeken naar gerapporteerde Israëlische schendingen van het internationaal recht tijdens de invasie in Libanon.
Deze commissie zegt dat Israël zich schuldig heeft gemaakt aan ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht zoals het willekeurig bombarderen van burgerdoelen zoals scholen en ziekenhuizen en het systematisch bombarderen van steden, dorpen en vluchtelingenkampen.
En toch spreken deze feiten niet voor zichzelf. Volgens Edward Said worden Palestijnen voortdurend gevraagd deel te nemen aan de ontmanteling van hun eigen geschiedenis - aan het uitwissen van hun verhalen. Hij roept hij op om te vertellen en vast te leggen. Iets wat tot op de dag van vandaag hard nodig is.
Shownotes #6 - de invasie
In deze zesde aflevering gaan we terug naar 1982. Oom Khaled woont en werkt als arts in West Beiroet. Te midden van de oorverdovende knallen en sirenes zoekt mijn oom Khaled met zijn buurtgenoten naar dekking in de Libanese hoofdstad Beirut. Dit bombardement was het begin van de Israelische invasie in Libanon.
Tien weken lang wordt Beirut gebombardeerd en belegerd. Khaled probeert te overleven en zoveel mogelijk mensenlevens te redden terwijl de stad wordt afgesneden van electriciteit, water en voedsel.
Audio bronnen en citaten: NOS Jaaroverzichten, Achter het Nieuws (VARA), Brandpunt (KRO), Televizier Magazine (AVRO), NBC, ABC, ITN, UN Audiovisual Library, C-SPAN
Artikelen: Permission to narrate, Edward Said, London Review of Books, 16 February 1984
Documenten: White Phosphorus Used in Gaza, Lebanon, HRW October 2023; Report of the International Commission to enquire into reported violations of International Law by Israel during its invasion of the Lebanon (PDF); Timeline Israeli invasion (IPS); Sabra and Shatila Massacre: Evidence from the Kahan Papers (2021); Archive Documents: The Kahan Commission and the 1982 Sabra-Shatila Massacre
Documentaires en films: Waltz with Bashir; Gaza Hospital; How Beirut's Commodore Hotel became a safe haven for the world's media (2018)
Deze podcast eenvoudig delen kan via deze link of direct in je favoriete podcast app.
Script #6 - de invasie
Het is de eerste week van juni 1982. Te midden van de oorverdovende knallen en sirenes zoekt mijn oom Khaled met zijn buurtgenoten naar dekking in de Libanese hoofdstad Beirut. Dit bombardement was het begin van de Israelische invasie in Libanon.
Tien weken lang wordt Beirut gebombardeerd en belegerd. Khaled probeert te overleven en zoveel mogelijk mensenlevens te redden terwijl de stad wordt afgesneden van electriciteit, water en voedsel.
Demonstratie
Het is juni 1982. Ik loop met m’n vader door de straten van Amsterdam. We protesteren tegen de Israëlische invasie in Libanon. Een bloedige oorlog is het gevolg met als dieptepunt de slachtpartijen in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila. Elke keer als we een fotograaf zien, kijken we naar de grond. Mijn vader is bang dat als we herkend worden, we niet meer op familiebezoek kunnen.
Khaled is de jongste broer van mijn vader. Nadat mijn opa in 1968 was gedood door een luchtaanval van het Israelische leger op de plaats Salt in Jordanie, kreeg Khaled als jongste de gelegenheid om in Roemenië geneeskunde te studeren. Mijn vader en zijn oudere broer werkten toen al in Nederland.
Na zijn studie vertrok Khaled via Syrië naar Libanon. Daar werkt hij als arts en ontmoette hij zijn Libanese vrouw Amira.
Toen Israelische gevechtsvliegtuigen in juni 1982 Palestijnse locaties in de buurt van het vliegveld bombardeerden woonde en werkte hij in de Libanese hoofdstad Beiroet. Te midden van de oorverdovende knallen en sirenes die daarop volgden, zochten zij en hun buurtgenoten naar dekking.
Staakt-het-vuren
In de periode voor de Israelische invasie in juni waren er over en weer beschietingen maar voorafgaand aan de Israelische invasie in 1982 was een staakt-het-vuren tot stand gebracht dat bijna een jaar had standgehouden.
De spanningen waren al hoog in die tijd omdat Israël in december 1981 besloot de Golan Hoogvlakte te annexeren – een gebied dat het sinds 1967 militair had bezet.
De toenmalige minister van Defensie en latere premier van Israel, Ariel Sharon, was al bezig met een invasieplan. Het enige wat nog nodig was voor Israël was een aanleiding. Die kwam met de moordpoging op de Israelische ambassadeur in London. Hoewel deze aanslag was gepleegd door een rivaliserende anti-PLO groep in opdracht van de Iraakse geheime dienst, gaf Israel de PLO de schuld.
Aanvankelijk wilde Israel, Libanon 40 kilometer binnen dringen maar de troepen van Ariel Sharon drongen twee keer zo ver door, veroverden een derde van Libanon en omsingelde de hoofdstad.
Lange colonnes van tanks stormden over de grens, langs VN vredeshandhavers in een bufferzone langs de grens.
Uiteindelijk trokken ongeveer 76.000 Israëlische troepen en meer dan 1.000 Israëlische tanks Libanon binnen. Gevechtsvliegtuigen bombardeerden zoveel mogelijk Palestijnse doelen, vooral de vluchtelingenkampen vlakbij de luchthaven van Beiroet. Al in de eerste week waren 500 gebouwen volledig verwoest. De blokkade van West-Beiroet was begonnen.
Het Israëlische leger omsingelde snel West-Beiroet, de locatie van het hoofdkwartier van de PLO, en belegerden dat deel van de stad gedurende de zomer, waarbij het werd onderworpen aan zware en soms aanhoudende bombardementen vanaf land, lucht en zee.
Ze ondernamen verschillende pogingen om West-Beiroet binnen te komen, maar slaagden er alleen in open gebieden ten zuiden van de stad te veroveren. Premier Begin beloofde de Amerikaanse president dat de invasie alleen gericht was om Palestijnen vijfentwintig kilometer terug te dringen. Hij beriep zich op zelfverdediging.
Beiroet werd belegerd.
Fosfor
Khaled verbleef met ongeveer een half miljoen inwoners in het westen van de hoofdstad. De meesten opeengepakt in flats, een dichtbevolkt gebied van ongeveer 15 vierkante kilometer.
Hij vertelde me ooit dat het Israelische leger duizenden pamfletten lieten vallen. De ene dag waren ze wit - de andere dag blauw of een andere kleur. Inwoners werden opgeroepen te vertrekken en gewaarschuwd om geen PLO strijders te beschermen.
Het Israëlische leger sloot elektriciteit en water af en blokkeerde de toevoer van voedsel en brandstof. Khaled vertelde hoe ziekenhuizen in de omgeving kampten met ernstige tekorten aan medicijnen. Ze zaten vaak zonder water, elektriciteit of telefoonverbindingen. De voedselvoorraden raakten op. Babyvoeding, melk en basis medicijnen kwamen maar niet binnen.
Khaled sprak uitgebreid over zijn ervaringen in het ziekenhuis. Hij herinnerde zich hoe hele families onder het puin werden gehaald en naar het ziekenhuis werden gebracht en dat hun lichamen nog steeds aan het smeulen waren.
Ze zagen een toenemend aantal slachtoffers met brandwonden door Israelische fosforgranaten die deel uitmaakten van het intense bombardement. Die wonden zijn opvallend. Omdat fosfor aan de huid blijft plakken en urenlang kan branden zijn die wonden moeilijk te behandelen. Het kan niet met water worden gedoofd, de wond gaat dan nog meer branden.
Khaled herinnert zich dat slachtoffers vaak in het ziekenhuis aankwamen terwijl er nog steeds rook uit het lichaam komt als gevolg van inwendige brandwonden. Zo werd er een vrouw binnengebracht waarbij de rook van de brandende fosfor bij elke pijnlijke ademhaling uit zijn neus en mond kwam. Ze moesten toen de granaatscherven uit haar snijden voordat ze de verbranding konden stoppen door het verschroeide weefsel weg te snijden.
Het gebruik van fosforgranaten door het Israelische leger is bekend en mensenrechtenorganisaties zeggen dat Israël deze munitie tot op de dag van vandaag gebruikt tegen burgers. Door gebrek aan expertise moesten artsen zich baseren op informatie van Amerikaanse militaire artsen in Vietnam en een handboek over oorlogschirurgie van de NAVO. De geur van fosfor is onmiskenbaar.
Beiroet
Beschietingen met artillerie maakten het leven in Beiroet ondraaglijk. Het aantal burgerslachtoffers was enorm. Niets was veilig. VN-gebouwen, ambassades, ziekenhuizen of klinieken, het Rode Kruis of gebouwen waar journalisten verbleven.
Israël schreef het hoge aantal burgerslachtoffers in de Libanonoorlog van 1982 vaak toe aan het gebruik van menselijke schilden door de PLO maar het viel verslaggevers juist op hoeveel PLO faciliteiten nog in tact waren. De bombardementen werden steeds willekeuriger waarbij duizenden burgers om het leven zijn gekomen.
Het duurde een maand voordat de Amerikaanse president Reagan erbij Israel op aandrong om de blokkade van West-Beiroet op te heffen en de water en elektriciteitsvoorziening te herstellen. Pas een maand later zei de Amerikaanse president pas dat het bloedvergieten moest stoppen. Reagan had volgens verslaggevers gezegd dat als de reactie op sluipschuttervuur van de PLO een Israelisch bombardement van 14 uur is, dit de betekenis van een defensie actie te ver oprekt.
Wat erna volgde was een meedogenloze aanval van bombardementen en beschietingen. Volgens Khaled bleven de puinhopen door het gebrek aan water en stroom branden. Hele appartementengebouwen werden met de grond gelijk gemaakt. Er waren bombardementen vanuit de lucht en artilleriebeschietingen.
Tien weken duurde het beleg van Beiroet met tienduizenden Libanese en Palestijnse burgerslachtoffers. Een kwart jonger dan 15 jaar. Het Palestijnse vluchtelingenkamp Ain al Hilwe vlakbij Sidon het grootste Palestijnse vluchtelingenkamp in Libanon werd geheel verwoest.
De PLO was zwaar geraakt. Uiteindelijk kwamen Arafat en de belegerde PLO-leiding overeen om te evacueren. Yasser Arafat en driekwart van zijn strijders verlieten. Khaled weet nog hoe de PLO werd uitgezwaaid. Sommige strijders schoten in de lucht terwijl ze naar de haven gingen. Arafat vertrok zelf per schip en vestigde zich uiteindelijk in Tunis, waar de PLO haar nieuwe hoofdkwartier vestigde.
Er was nu een multinationale troepenmacht van Franse, Italiaanse en Amerikaanse troepen. Deze troepenmacht zou ook de veiligheid van Palestijnse vluchtelingen garanderen. Ze zou na de terugtrekking van de PLO op 1 september nog 30 dagen blijven - maar op 10 september gingen ze weer weg.
Een paar dagen later werd Bashir Gemayel vermoord. Later bleek dat Syrie achter de aanslag zat. Meteen daarna trok het Israelische leger West Beiroet binnen en omsingelden de wijk Sabra en het vluchtelingenkamp Shatila en verhinderde dat iemand het gebied kon verlaten. Israëlische troepen lieten vervolgens woedende falangisten, die de PLO de schuld gaf van de dood van Gemayel, Sabra en Shatila binnenkomen.
Getuigenissen van de massamoorden beschrijven gruwelijke daden van slachting, verminking, verkrachting en massagraven. Beelden van de nasleep werden wereldwijd op televisie uitgezonden en veroorzaakten wereldwijde verontwaardiging.
Twee volle dagen werden milities van falangisten binnengebracht terwijl het Israelische leger vluchtwegen bewaakten. Het moorden duurde 43 uur, van donderdag 16 september 18.00 uur tot zaterdagmiddag 18 september.
Sabra en Shatila
De actieve steun met de Israelische omsingeling van het gebied en het afvuren van lichtkogels waardoor de slachting ‘s nachts doorging werd ook bevestigd door getuigenissen in de bekende animatie film Waltz with Bashir van de Israelische Libanon veteraan Ari Folman. Toen de film in première ging eind 2008 begin 2009 bombardeerden Israelische gevechtsvliegtuigen de Gazastrook. Terwijl Waltz with Bashir in de prijzen viel, regende het Ironisch genoeg witte fosfor in de Gazastrook - werden Palestijnen gebombardeerd in de dichtbevolkte steden en vluchtelingenkampen.
Het bloedbad in Sabra en Shatila benadrukt de kwetsbaarheid van miljoenen Palestijnen. De VN veroordeelden het bloedbad en een Israëlische onderzoekscommissie stelde vast dat Ariel Sharon “persoonlijke verantwoordelijkheid” droeg het bloedbad.
Dertig jaar later werden de tot dan toe geheime passages van het rapport van de Kahan commissie vrijgegeven. Documenten uit de Israelische staatsarchieven toonden de weloverwogen en lang vaststaande besluiten van Ariel Sharon en anderen om de falangisten de Palestijnse vluchtelingenkampen in te sturen met als doel om de bevolking te vermoorden en te verdrijven.
Benjamin Netanyahu was in die tijd de tweede man op de Israelische ambassade in Washington. Uit dezelfde geopenbaarde archieven blijkt dat Israelische diplomaten de Amerikaanse regering had misleid en had doen laten geloven dat tweeduiend terroristen in de kampen waren achtergebleven. Dit terwijl de bloedbaden plaatsvonden.
Geen enkele dader of verantwoordelijke is ooit ter verantwoording geroepen en ondanks dat de Verenigde Naties, Israelische autoriteiten of strijdkrachten direct en indirect betrokken waren bij de bloedbaden werd Ariel Sharon in 2001 gekozen tot premier van Israël.
'Permission to Narrate'
Khaled woont met zijn vrouw en kinderen nog steeds in Libanon. Hij werkt voor de Palestijnse Rode Halve Maan en leidt een ziekenhuis in het oosten van Libanon.
Op 16 februari 1984 verscheen in de London Review of Books een essay onder de titel Permission to Narrate. Het essay was geschreven door de bekende Palestijnse intellectueel Edward Said. In het essay beschrijft hij de manier waarop de Israelische invasie in Libanon in Amerika en Europa werd beschreven en verdedigd.
Er was geen ruimte voor een Palestijns perspectief. Hij beschrijft dat ondanks dat talloze officiële rapporten en onderzoeken waarin is aangetoond hoe Palestijnen systematisch zijn onderdrukt, ontheemd, vermoord en ontmenselijkt - deze feiten spreken niet voor zichzelf.
Edward Said verwijst in zijn essay naar het onderzoek van de internationale commissie onder leiding van Nobelprijswinnaar en oud voorzitter van Amnesty International - Seán MacBride waarin werd gekeken naar gerapporteerde Israëlische schendingen van het internationaal recht tijdens de invasie in Libanon.
Deze commissie zegt dat Israël zich schuldig heeft gemaakt aan ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht zoals het willekeurig bombarderen van burgerdoelen zoals scholen en ziekenhuizen en het systematisch bombarderen van steden, dorpen en vluchtelingenkampen.
En toch spreken deze feiten niet voor zichzelf. Volgens Edward Said worden Palestijnen voortdurend gevraagd deel te nemen aan de ontmanteling van hun eigen geschiedenis - aan het uitwissen van hun verhalen. Hij roept hij op om te vertellen en vast te leggen. Iets wat tot op de dag van vandaag hard nodig is.
Script #6 - de invasie
Fosfor
Khaled verbleef met ongeveer een half miljoen inwoners in het westen van de hoofdstad. De meesten opeengepakt in flats, een dichtbevolkt gebied van ongeveer 15 vierkante kilometer.
Hij vertelde me ooit dat het Israelische leger duizenden pamfletten lieten vallen. De ene dag waren ze wit - de andere dag blauw of een andere kleur. Inwoners werden opgeroepen te vertrekken en gewaarschuwd om geen PLO strijders te beschermen.
Het Israëlische leger sloot elektriciteit en water af en blokkeerde de toevoer van voedsel en brandstof. Khaled vertelde hoe ziekenhuizen in de omgeving kampten met ernstige tekorten aan medicijnen. Ze zaten vaak zonder water, elektriciteit of telefoonverbindingen. De voedselvoorraden raakten op. Babyvoeding, melk en basis medicijnen kwamen maar niet binnen.
Khaled sprak uitgebreid over zijn ervaringen in het ziekenhuis. Hij herinnerde zich hoe hele families onder het puin werden gehaald en naar het ziekenhuis werden gebracht en dat hun lichamen nog steeds aan het smeulen waren.
Ze zagen een toenemend aantal slachtoffers met brandwonden door Israelische fosforgranaten die deel uitmaakten van het intense bombardement. Die wonden zijn opvallend. Omdat fosfor aan de huid blijft plakken en urenlang kan branden zijn die wonden moeilijk te behandelen. Het kan niet met water worden gedoofd, de wond gaat dan nog meer branden.
Khaled herinnert zich dat slachtoffers vaak in het ziekenhuis aankwamen terwijl er nog steeds rook uit het lichaam komt als gevolg van inwendige brandwonden. Zo werd er een vrouw binnengebracht waarbij de rook van de brandende fosfor bij elke pijnlijke ademhaling uit zijn neus en mond kwam. Ze moesten toen de granaatscherven uit haar snijden voordat ze de verbranding konden stoppen door het verschroeide weefsel weg te snijden.
Het gebruik van fosforgranaten door het Israelische leger is bekend en mensenrechtenorganisaties zeggen dat Israël deze munitie tot op de dag van vandaag gebruikt tegen burgers. Door gebrek aan expertise moesten artsen zich baseren op informatie van Amerikaanse militaire artsen in Vietnam en een handboek over oorlogschirurgie van de NAVO. De geur van fosfor is onmiskenbaar.
Beiroet
Beschietingen met artillerie maakten het leven in Beiroet ondraaglijk. Het aantal burgerslachtoffers was enorm. Niets was veilig. VN-gebouwen, ambassades, ziekenhuizen of klinieken, het Rode Kruis of gebouwen waar journalisten verbleven.
Israël schreef het hoge aantal burgerslachtoffers in de Libanonoorlog van 1982 vaak toe aan het gebruik van menselijke schilden door de PLO maar het viel verslaggevers juist op hoeveel PLO faciliteiten nog in tact waren. De bombardementen werden steeds willekeuriger waarbij duizenden burgers om het leven zijn gekomen.
Het duurde een maand voordat de Amerikaanse president Reagan erbij Israel op aandrong om de blokkade van West-Beiroet op te heffen en de water en elektriciteitsvoorziening te herstellen. Pas een maand later zei de Amerikaanse president pas dat het bloedvergieten moest stoppen. Reagan had volgens verslaggevers gezegd dat als de reactie op sluipschuttervuur van de PLO een Israelisch bombardement van 14 uur is, dit de betekenis van een defensie actie te ver oprekt.
Wat erna volgde was een meedogenloze aanval van bombardementen en beschietingen. Volgens Khaled bleven de puinhopen door het gebrek aan water en stroom branden. Hele appartementengebouwen werden met de grond gelijk gemaakt. Er waren bombardementen vanuit de lucht en artilleriebeschietingen.
Tien weken duurde het beleg van Beiroet met tienduizenden Libanese en Palestijnse burgerslachtoffers. Een kwart jonger dan 15 jaar. Het Palestijnse vluchtelingenkamp Ain al Hilwe vlakbij Sidon het grootste Palestijnse vluchtelingenkamp in Libanon werd geheel verwoest.
De PLO was zwaar geraakt. Uiteindelijk kwamen Arafat en de belegerde PLO-leiding overeen om te evacueren. Yasser Arafat en driekwart van zijn strijders verlieten. Khaled weet nog hoe de PLO werd uitgezwaaid. Sommige strijders schoten in de lucht terwijl ze naar de haven gingen. Arafat vertrok zelf per schip en vestigde zich uiteindelijk in Tunis, waar de PLO haar nieuwe hoofdkwartier vestigde.
Er was nu een multinationale troepenmacht van Franse, Italiaanse en Amerikaanse troepen. Deze troepenmacht zou ook de veiligheid van Palestijnse vluchtelingen garanderen. Ze zou na de terugtrekking van de PLO op 1 september nog 30 dagen blijven - maar op 10 september gingen ze weer weg.
Een paar dagen later werd Bashir Gemayel vermoord. Later bleek dat Syrie achter de aanslag zat. Meteen daarna trok het Israelische leger West Beiroet binnen en omsingelden de wijk Sabra en het vluchtelingenkamp Shatila en verhinderde dat iemand het gebied kon verlaten. Israëlische troepen lieten vervolgens woedende falangisten, die de PLO de schuld gaf van de dood van Gemayel, Sabra en Shatila binnenkomen.
Getuigenissen van de massamoorden beschrijven gruwelijke daden van slachting, verminking, verkrachting en massagraven. Beelden van de nasleep werden wereldwijd op televisie uitgezonden en veroorzaakten wereldwijde verontwaardiging.
Twee volle dagen werden milities van falangisten binnengebracht terwijl het Israelische leger vluchtwegen bewaakten. Het moorden duurde 43 uur, van donderdag 16 september 18.00 uur tot zaterdagmiddag 18 september.
Sabra en Shatila
De actieve steun met de Israelische omsingeling van het gebied en het afvuren van lichtkogels waardoor de slachting ‘s nachts doorging werd ook bevestigd door getuigenissen in de bekende animatie film Waltz with Bashir van de Israelische Libanon veteraan Ari Folman. Toen de film in première ging eind 2008 begin 2009 bombardeerden Israelische gevechtsvliegtuigen de Gazastrook. Terwijl Waltz with Bashir in de prijzen viel, regende het Ironisch genoeg witte fosfor in de Gazastrook - werden Palestijnen gebombardeerd in de dichtbevolkte steden en vluchtelingenkampen.
Het bloedbad in Sabra en Shatila benadrukt de kwetsbaarheid van miljoenen Palestijnen. De VN veroordeelden het bloedbad en een Israëlische onderzoekscommissie stelde vast dat Ariel Sharon “persoonlijke verantwoordelijkheid” droeg het bloedbad.
Dertig jaar later werden de tot dan toe geheime passages van het rapport van de Kahan commissie vrijgegeven. Documenten uit de Israelische staatsarchieven toonden de weloverwogen en lang vaststaande besluiten van Ariel Sharon en anderen om de falangisten de Palestijnse vluchtelingenkampen in te sturen met als doel om de bevolking te vermoorden en te verdrijven.
Benjamin Netanyahu was in die tijd de tweede man op de Israelische ambassade in Washington. Uit dezelfde geopenbaarde archieven blijkt dat Israelische diplomaten de Amerikaanse regering had misleid en had doen laten geloven dat tweeduiend terroristen in de kampen waren achtergebleven. Dit terwijl de bloedbaden plaatsvonden.
Geen enkele dader of verantwoordelijke is ooit ter verantwoording geroepen en ondanks dat de Verenigde Naties, Israelische autoriteiten of strijdkrachten direct en indirect betrokken waren bij de bloedbaden werd Ariel Sharon in 2001 gekozen tot premier van Israël.
'Permission to Narrate'
Khaled woont met zijn vrouw en kinderen nog steeds in Libanon. Hij werkt voor de Palestijnse Rode Halve Maan en leidt een ziekenhuis in het oosten van Libanon.
Op 16 februari 1984 verscheen in de London Review of Books een essay onder de titel Permission to Narrate. Het essay was geschreven door de bekende Palestijnse intellectueel Edward Said. In het essay beschrijft hij de manier waarop de Israelische invasie in Libanon in Amerika en Europa werd beschreven en verdedigd.
Er was geen ruimte voor een Palestijns perspectief. Hij beschrijft dat ondanks dat talloze officiële rapporten en onderzoeken waarin is aangetoond hoe Palestijnen systematisch zijn onderdrukt, ontheemd, vermoord en ontmenselijkt - deze feiten spreken niet voor zichzelf.
Edward Said verwijst in zijn essay naar het onderzoek van de internationale commissie onder leiding van Nobelprijswinnaar en oud voorzitter van Amnesty International - Seán MacBride waarin werd gekeken naar gerapporteerde Israëlische schendingen van het internationaal recht tijdens de invasie in Libanon.
Deze commissie zegt dat Israël zich schuldig heeft gemaakt aan ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht zoals het willekeurig bombarderen van burgerdoelen zoals scholen en ziekenhuizen en het systematisch bombarderen van steden, dorpen en vluchtelingenkampen.
En toch spreken deze feiten niet voor zichzelf. Volgens Edward Said worden Palestijnen voortdurend gevraagd deel te nemen aan de ontmanteling van hun eigen geschiedenis - aan het uitwissen van hun verhalen. Hij roept hij op om te vertellen en vast te leggen. Iets wat tot op de dag van vandaag hard nodig is.